Tuin aanleggen

Iedere grote(re) tuin zou een paar bomen moeten hebben. Iedere kleine tuin ook, maar dan met bomen ‘op maat’.
Bomen geven structuur aan een tuin, geven dieptezicht, schaduw en brengen extra leven in de brouwerij: vogels (misschien ook in een nestkastje) of in landelijk gebied zelfs eekhoorns.

Zoals steeds bij het ontwerp of aanleg van een tuin, geldt ook voor bomen: bezint vooraleer gij begint.
Bomen kunnen aanleiding geven tot burenruzies: overhangende takken, schaduw in de tuin van de buur, doorgroeiende wortels, uitdroging van de grond… De regel is dat grote bomen, minimaal twee meter van de scheidingslijn moeten staan, kleine bomen een halve meter. Dat is wettelijk zo geregeld, daar valt dus niet aan te tornen. Maar… een grote boom heeft na verloop van tijd wellicht een kruin met een diameter die groter is dan vier meter en dan gaan er onvermijdelijk takken over de perceelgrens van de buur hangen. Dus alvorens een boom aan te planten, spreek eerst je buur aan. Dit voorkomt gekibbel en verminking van de boom, door het afzagen van overhangende takken. Weet ook dat je overhangende takken zelf zult moeten weghalen, kan (of wil) je dit niet zelf doen, dan zal het op jouw kosten gebeuren.

Om de plantafstand tot de perceelgrens te bepalen, moet je uiteraard weten hoe hoog en hoe breed een boom wordt. Daar bestaat duidelijk verwarring over.
Hieronder een lijstje met inheemse bomen en struiken dat ik van de site van de gemeente Hoeilaart haalde. De grote (hoogstammige) bomen halen vlot een hoogte tussen tien en twintig meter en meer. De kleine bomen worden in principe niet hoger dan acht meter (toch nog de hoogte van een woning met twee verdiepingen!).
Een paar bedenkingen bij het lijstje met kleine bomen: carpinus betulus, betula pendula en betula pubescens zijn beslist geen kleine bomen en worden zonder problemen hoger dan vijftien meter! Dus liefst een paar verschillende bronnen raadplegen over de hoogte en andere aspecten. Een goede site met veel relevante informatie over bomen en struiken is Openbaar Groen.

Alle opgesomde bomen zijn inheems. Indien soorten vooral geschikt zijn voor aanplanting op valleibodems wordt dit aangeduid door (V). Indien ze bij voorkeur aangewend worden op zandigere bodems, dan volgt er een (Z). Struiken worden aangeduid door (*). Zeer kleine struiken werden niet in de lijst opgenomen.
Grote bomen
Castanea sativa – Tamme kastanje
Fagus sylvatica – Beuk
Fraxinus excelsior – Gewone es (V)
Populus canescens – Grauwe abeel (V)
Populus nigra – Zwarte populier (V)
Prunus avium – Wilde kers
Quercus petraea – Wintereik
Quercus robur – Zomereik
Salix alba – Schietwilg (V)
Tilia cordata – Kleinbladige linde
Tilia platyphyllos – Grootbladige linde
Ulmus glabra – Ruwe iep (gevoelig voor iepenziekte)
Ulmus minor – Gladde iep

Kleinere bomen en struiken
Acer campestre – Spaanse aak
Alnus glutinosa – Zwarte els (V)
Betula pendula – Ruwe berk (Z)
Betula pubescens – Zachte berk (Z)
Carpinus betulus – Haagbeuk
Crataegus laevigata – Tweestijlige meidoorn
Crataegus monogyna – Eenstijlige meidoorn
Malus sylvestris subsp. sylvestris – Wilde appel
Prunus padus – Vogelkers (V)
Prunus spinosa – Sleedoorn
Salix caprea – Boswilg
Salix cinerea – Grauwe wilg
Salix fragilis – Kraakwilg (V)
Salix triandra – Amandelwilg (V)
Salix viminalis – Katwilg (V)
Sorbus aucuparia – Lijsterbes (Z)
Cornus sanguinea – Rode kornoelje (*)
Corylus avellana – Hazelaar (*)
Euonymus europaeus – Kardinaalsmuts (*)
Frangula alnus – Sporkehout (Z)(*)
Ilex aquifolium – Hulst (*)
Rhamnus catharticus – Wegedoorn (*)
Sambucus nigra – Gewone vlier (*)
Sarothamnus scoparius – Brem (Z)(*)
Taxus baccata – Venijnboom (*)
Ulex europaeus – Gaspeldoorn (Z)(*)
Viburnum opulus – Gelderse roos (*)

read comments (0)

De eendagsbloem, tradescantia, zul je in niet veel ‘moderne’ tuinen aantreffen wegens te ouderwets. Ten onrechte, de eendagsbloem (de naam dekt de lading, want de bloemen bloeien maar één dag, maar gelukkig maakt de plant heel veel bloemen) is een sierlijke vaste plant die heel lang bloeit, van juni tot oktober.

Bovendien heeft tradescantia mooie lancetvormige bladeren. De meeste soorten worden ongeveer 70 cm hoog, een minpuntje: na zware regen, of als de plant niet goed beschut staat, valt de plant soms open en dat oogt wat slordig. Dit kan worden voorkomen als je tradescantia mooi inkapselt tussen andere planten in de border.

De variëteit (’Leonora’?) die wij in onze border hebben blijft gelukkig mooi rechtop staan.

read comments (0)

Onze goede geburen Hilde en Koen hebben een grote Yuka in hun tuin staan. Ik ben zelf niet zo’n fan van deze plant, de bladeren hebben me iets te scherpe punten, maar in bloei vind ik hem wel mooi. Het is trouwens de eerste keer dat hij bloeit, met een rijzige kolom vol zachtwitte bloemen.

De top van de bloemen steek net boven onze haag uit, dus dat is net iets meer van 2 meter hoog!

read comments (2)

Een grappig bericht, uit Waar Maar Raar:

In het Braziliaans parlement ligt een origineel wetsvoorstel ter stemming: de verplichting om bij een huwelijk tien bomen te planten. Het wetsvoorstel is uit ecologische overwegingen gelanceerd door de Democratische Arbeidspartij (PDT). In het wetsvoorstel staat tevens dat een koppel dat gaat scheiden 25 bomen moet planten. Op het kopen van een lichte auto komt een verplichting tot het planten van twintig bomen te staan. Voor een zware auto moeten zestig bomen worden geplant.

Misschien een idee dat hier navolging zou moeten krijgen…
In sommige streken van Vlaanderen bestond (bestaat?) trouwens iets gelijkaardigs: bij de geboorte van een zoon of dochter in een boerenfamilie, werd een dreef met populieren beplant. Rond de 21ste verjaardag van het kind werden de bomen gekapt en de opbrengst was voor de jarige.

read comments (0)

Jullie weten ondertussen wel dat ik een bomenfanaat ben: had ik een grotere tuin, dan zouden er nog meer bomen in staan.
Maar bomen kunnen ook problemen veroorzaken. Daar moest ik vorige week aan denken toen ik een telefoontje kreeg van mijn moeder: de top van een grote valse christusdoorn, Gleditsia triacanthos, was afgeknapt en was in haar tuintje beland.

De boom was al tamelijk hoog, ik schat een 15 meter en in feite te groot voor haar tuintje. Gelukkige was de tak (het onderste gedeelte had toch een diameter van ongeveer 70 cm en de totale lengte ongeveer 7 à 8 meter) in haar tuin terecht gekomen en niet op haar dak…

Wat was hier het probleem?
1. Wel, de boom was toen ie jong was verkeerd gesnoeid, de top was er uitgehaald, waarschijnlijk om hem klein te houden. Daardoor zijn er een viertal hoofdtakken ontstaan, de grootste is nu afgeknapt.
2. Deze boom staat ongeveer drie meter van de woning en dus veel te dicht.
3 .De gleditsia is een te grote boom voor deze tuin, ondanks het lichte bladerdek, dat hier en daar toch nog wat zon doorlaat, staat bijna gans de tuin in de schaduw.

Ik ga zo vlug mogelijk een boomchirug contacteren om de gleditsia te onderzoeken. Misschien moeten de andere toptakken worden ingekort.

Dus toch even nadenken vooraleer je bomen in je tuin integreert. In een volgend postje daarover meer.

BTW, een valse christusdoorn, bestaat er ook een echte christusdoorn? Jawel, die heet Paliurus spina-christii.

read comments (0)

Soms sta je voor de keuze: een bestaande tuin veranderen naar je eigen smaak en behoeften of portefeuille ofwel gooi je alles eruit en start opnieuw.
Dan is het goed even stil te staan bij de volgende punten:
- Maak een lijstje met de goede en minder goede punten van je tuin. Dit kan je helpen beslissen om helemaal opnieuw te beginnen of om al dan niet zware aanpassingen te doen.
- Denk ook eens na hoe je de tuin wilt gebruiken, speelruimte voor de kinderen bijvoorbeeld. Hoe belangrijk is privacy? De zon- en schaduwplekken in de tuin.
- Hoeveel tijd wil je aan het onderhoud van je tuin besteden? Een groot grasveld moet bijna de helft van het jaar iedere week worden gemaaid. Sommige hagen moet je éénmaal per jaar snoeien, andere twee- of zelfs driemaal…
- Net zoals bij de inrichting van woonkamers is ruimte belangrijk, teveel beplanting kan claustrofobie veroorzaken…
- Bekijk ook de structuur en harmonie van de tuin, materialen die bij elkaar passen, de integratie in het omringende natuur of tuinen.
- In de wintermaanden moet er ook iets te zien zijn, een goede vuistregel zegt dat ongeveer 20 % van de planten groenblijvend moet zijn.
- Zoek planten uit die in meerdere seizoenen iets te bieden hebben: bloemen die mooie bessen worden, bladeren die een mooie herfstkleur krijgen, bomen met een decoratieve bast…

read comments (0)