Archive for February, 2006
Borders aanleggen
Author: Antoon JaminéDeze zomer hebben we bepaald waar de gemengde borders komen in onze tuin. In een gemengde border, de naam zegt het al, staan zowel vaste planten, eenjarigen, tweejarigen, bloembollen, struiken en zelfs bomen door elkaar. Bedoeling van een goed geplande border is iets interessants te creëren voor iedere maand van het jaar.
Om een border te maken die gans het jaar aantrekkelijk is moet men met volgende factoren rekening houden:
- kleur
- bloeiperiode
- vorm
- textuur
- zon en schaduw
Naargelang we onze borders aanleggen zullen we hierop dieper ingaan.
In een geslaagde border lijkt het alsof de planten bij elkaar horen, dit ondanks een grote diversiteit. Een border maken lijkt op schilderen of beeldhouwen, door kleur en vorm wordt een harmonieus geheel gevormd, een beetje kleurkennis is geen overbodige luxe. Soms zie ik rose en knaloranje bloemen broederlijk naast of door elkaar staan, daar beginnen mijn ogen een beetje van te tranen.
Tuinonderhoud: Fruitbomen snoeien
Author: Antoon JaminéTussen december en eind maart is het de tijd om fruitbomen te snoeien, die worden niet op dezelfde manier als heesters gesnoeid.
Bedoeling is immers een maximale opbrengst te behalen, daarvoor moet de boom, we spreken hier over laagstammen, zoveel mogelijk licht krijgen.
Begin met takken te verwijderen die elkaar raken of op een andere manier elkaar in de weg zitten, het is belangrijk dat je de takken geheel verwijderd. Halveer geen takken zonder dat je er een bepaald doel mee wilt bereiken.
Haal dan zoveel mogelijk takken weg die recht omhoog wijzen. Als er maximaal 3 of 4 takken blijven zitten die vertikaal staan is dat meer dan genoeg. De boom kan hierin zijn energie naar boven kwijt. Meer heeft de boom niet nodig omdat deze takken niet voor vruchten zorgen.
Uiteindelijk hou je een fruitboom over die vooral horizontale takken bezit. Probeer een zo gelijkmatig verdeelde boom over te houden zodat elke tak ongeveer evenveel licht van de zon vangt.
Oudere takken die al enkele jaren hebben gedragen hebben de voorkeur om gesnoeid te worden. Als u elk jaar enkele van deze takken helemaal weghaalt geeft u nieuwe takken een kans en houdt u uw vruchtboom vitaal.
Stadstuin
Author: Antoon JaminéVrienden van ons kochten onlangs een woning in Antwerpen, een mooie rijwoning van 5 m breed met een tuin van ongeveer 20 – 25 meter diep. Daar Karin en Eric geen ervaring hadden met snoeien en tuinieren in het algemeen, vroegen ze om eens langs te komen. Dergelijke stadstuin moet wat creatief worden aangelegd, zo niet wordt het een saaie boel. De vorige eigenaars hebben een dynamisch plan ontworpen, die de rechte lijn van de lange tuin breekt.
Vanaf het terras, een paar trapjes naar beneden, kom je op een slingerend pad van bangkirai-hout. Het pad is omzoomd met een strookje dolomiet, wat ook op sombere dagen wat kleur geeft, waarin rijkelijk muurpeper groeit. Langs gebogen borders afgezet met natuursteen en bruine baksteen komt men aan het einde van de tuin op een plekje blauwe hardsteen waar de zon het langst schijnt. Ongeveer in het midden van de tuin gaat het pad door een ‘rozentunnel’ een pergola waar verschillende soorten klimrozen tegen groeien.
Al bij al was er nog niet veel snoeiwerk nodig, er staan immers niet veel heesters in de tuin, enkel de rozen moeten flink worden gesnoeid. De holle stengels van de vaste planten laten we best nog wat liggen, die bieden bescherming tegen de koude nachten.
Om de tuin ook in de winter wat attractiever te maken, kunnen misschien hier en daar nog wat (groenblijvende) heesters aangeplant worden, zij zullen de borders ook wat meer reliëf geven.
Ik denk hier aan Vibirnum tinus of Osmantus.
Osmanthus
Boomverzorging
Author: Antoon JaminéEind oktober merkte ik op dat onze Catalpa schimmel op de stam had (zie archief oktober), die situatie is ondertussen veel verbeterd door het aanbrengen (schrobben) van een schimmelwerend middel. Bij het zoeken naar een oplossing voor de schimmel, vond ik een zeer interessanten site over bomen: boomverzorging.
Paul C. Luttik en zijn team zijn actief op volgende terreinen:
- boominventarisatie en beheersplanning.
- ondersteuning van boompatrimonium.
- gedegen aanplant van bomen; van zaad tot kleine monumenten.
- opvolging van aangeplante bomen.
- kroonverzorging alle leeftijden.
- mismeesterde bomen corrigeren en
- ondersteunen (na bvb. kandelaberen of “vormsnoei”).
- ziektes determineren en tegenwerken.
- waardebepaling en taxaties van bomen.
- bodemverbetering en verluchting.
- werfbegeleiding en vorming
De filosofie van deze mensen is heel eenvoudig: laat een boom groeien zoals ie is en vermink hem niet door overbodige vormsnoei.
De site zijn heel wat voorbeelden te vinden hoe het niet moet: Telenet die sleuven voor de kabel trekt vlakbij een rij bomen op 1 meter van de stam, dus wortelbeschadiging onvermijdelijk. Gevolg twee jaar na de werken zijn heel wat bomen aan het afsterven.
Bomen die op werven nauwelijks beschermd worden.
Een van de pijnlijkste voorbeelden vinden we in Gent op de Korenmarkt, vlakbij de Hema. Ik geef na de foto de bijhorende tekst van Paul C. Luttik integraal weer.
Pleinmeubilair
Elk jaar worden deze eiken samen met honderden andere stadbomen, nodeloos aan hun bovenste levenssysteem “verzorgd”, vaag heeft men ergens een gevoel van “groene meerwaarde” die moet worden “onderhouden”. Indien men zo blijft weigeren de spelregels van deze organismen te respecteren (zie ignorance) dan kost dit op termijn inderdaad veel “groen” geld.
De eiken op deze foto zullen zich nooit kunnen ontwikkelen en dus ook geen echte meerwaarde geven aangezien ze nu al verzwakt en kwijnend het bewijs leveren dat dit systeem niet werkt.
Oplossing: pak het vakkundig in de diepte en de breedte aan om zo een blijvend voorbeeld te worden van het juiste groenbeleid en laat zo een paar sterke beelden na voor de kuierende achterkleinkinderen.
Er is nog veel werk aan de winkel, ook in de bewustwording van de groendiensten om het schaarse groen in onze steden op een adequate manier aan te pakken.
Boekbespreking: Zangvogels
Author: Antoon JaminéNu we toch bezig zijn over vogels, gisteren kreeg ik een interessant boekje over zangvogels in handen.
In de tuin kunnen we nu veel vogels zien aan de voederplaats, maar buiten kunnen we ze natuurlijk ook horen. Iedereen kent het zenuwachtig getjilp van mussen, het herkenbare wijsje van de merel (de visuele geluidsgolven sieren trouwens het hoesje van de recentste cd van Kate Bush) of de vink, maar hoe klinkt een Vlaamse gaai of een groenling? Wel dit boekje met cd geeft hier een antwoord op.
Het zal natuurlijk wat oefening en een paar luistersessies vergen om het gezang van de minder bekende zangvogels te herkennen. Er staan zo maar eventjes 80 tracks op de cd zodat alle bekende zangvogels van onze contreien de revue passeren.
Maar ook het boekje is de moeite: iedere vogel krijgt een duidelijke foto, meestal van het mannetje omdat die mooier zijn . Een korte inleiding legt de functie van het gezang (territoriumen en wijfjes lokken)uit, hoe men vogelstemmen kan leren herkennen enz.
Verder krijgt iedere vogel een beschrijving over het uiterlijk, de stem, de levenswijze en waar de vogel voorkomt.
Door de mooie foto’s, de heldere beschrijving en de vele geluidfragmenten op de cd is deze uitgaven een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de vogels in zijn of haar tuin!
Het boekje is bij Azur te bestellen.
Vogels Voeren & Beloeren
Author: Antoon JaminéNatuurpunt organiseerde vorig weekend weer, voor de zesde keer reeds, de grote vogeltelling Voeren & Beloeren. Duizenden mensen observeerden de vogels in hun tuin rond de voederplaatsen. Het telweekend is een onderzoeksproject dat informatie oplevert over de variatie en evolutie aan vogelsoorten in tuinen.
Dit jaar werden gemiddeld 43 vogels per tuin geteld, een ferme stijging tegenover 31 vorig jaar. Het is niet zo dat er dit jaar plots meer vogels zijn, maar door de koude van de laatste weken komen ze meer voedsel in de tuin zoeken.
Ik telde er 22, niet bijster veel, maar dat komt omdat de tuin nog vrij kaal is. Met meer dicht struikgewas en een paar grotere bomen in onze tuin zullen we ongetwijfeld meer vogels kunnen lokken.
De top vijf van vorig jaar was: huismus, turkse tortel, merel, koolmees en pimpelmees.
Resultaten voor dit jaar worden rond 20 februari verwacht op de site van Natuurpunt.
Snoeien februari
Author: Antoon JaminéIk zal elke maand wat tips geven wat over snoeien, dit blijkt bij veel (beginnende) tuiniers een heikel punt. Wanneer mag wat worden gesnoeid. Men vraagt: wanneeer mag mijn clematis worden gesnoeid of de hydrangea’s, dan vraag ik: welke clematis of welke hydrangea, want ook binnen de soort zijn enorme verschillen in hoe te snoeien en wanneer.
Nu concreet voor februari: makkelijk, dan snoei ik nog niet. Veel te koud voor de struiken en bomen en voor mij! Een paar uitzonderingen: indien je een druivelaar hebt, nu is het moment om te snoeien, de sapstroom komt immers heel vroeg op gang en als je in maart nog moet snoeien loopt je kans dat de druiverlaar doodbloedt. Ook (knot)wilgen moeten nu gesnoeid worden.
Toch een opmerking, de steeds warmere winters, dit jaar zal misschien een uitzondering zijn, vervroegen de sapstroom en het knoppen van de planten. Dus kan, na een ‘warme’ winter, het snoeien best wat vroeger gebeuren dan gebruikelijk. Maar daar het nu nog altijd vrij koud is: wachten.
Laat ook de stelen en bladeren van de vaste planten nog wat met rust, zij bieden bescherming tegen de koude en het afgestorven plantmateriaal dat op de grond valt krijgt meer kans om te verteren en verbetert de grondconditie
Ongedierte in het gazon
Author: Antoon JaminéOp de zeer informatieve site van Hofmeesters vond ik het antwoord op een raadsel van vorige zomer. Midden de maand juni zat onze tuin, vooral het gazon, vol kleine kevers, moeilijk te schatten hoeveel, ik denk vele duizenden. Ze leken op meikevers, maar kleiner en iets lichter van kleur en de meeste waren dapper aan het copuleren. We hadden geen flauw idee waar ze vandaag kwamen.
Merels en spreeuwen richtten een ware slachting aan, maar konden de overvloed niet aan, er waren gewoonweg teveel kevers. Na een week waren ze bijna allemaal verdwenen. Na wat opzoekingen kwamen we erachter dat het om, een zeer toepasselijke naam, junikevers (Amphimallon sostitialis) ging.
De larven, engerlingen genaamd, voeden zich met de wortels van gras. De zoden komen los te liggen, hierdoor krijgt het gazon her en der verdroogde, dode, gele of zelfs open plekken. De larven blijven zich voeden tot midden oktober. Zodra de temperatuur in het najaar begint te dalen, verhuist het grootste gedeelte van de larven naar diepere grondlagen om te overwinteren. Als de temperatuur in het voorjaar stijgt, beginnen de engerlingen weer met aan de wortelvraat .
De keverlarven verpoppen en komen in juni als volwassen kevers tevoorschijn, ze paren en de wijfje leggen de eitjes op 10 – 15 cm diepte.
Toen we hier in november 2004 kwamen wonen zag het gras er verschrikkelijk uit, kale plekken die door merels (op zoek naar de larven) omgewoeld waren en gele plekken. Door bij te zaaien, te mesten en regelmatig te maaien is de situatie veel verbeterd. Ik ben benieuwd of we in juni opnieuw veel kevers zullen hebben. Op verschillende tuinforums komt het onderwerp aan bod, in sommige streken is het zelfs een echte plaag. De larven zij moeilijk te bestrijden tenzij met insecticiden, dat doen we niet omdat dit niet goed is voor vogels.