Tuin aanleggen

A (topiary) garden…the place
Where good men disappointed in the quest
Of wealth and power and honours, long for rest;
Of having known the splendours of succes,
Sigh for the obscurities of happiness.

William Wordsworth

Zo begint een interessant boek over vormsnoei dat ik een tijdje geleden van goede vrienden kreeg, thx Dirk en Ilse. Topiary, Design and Technique van Christopher Crowder en Michaeljon Ashworth.Zoals de titel en de namen van de auteurs (Michaeljon!) doen vermoeden: very British.

Vormsnoei is de laatste jaren opnieuw heel populair. Getuige de buxusbollen en -pirouettes in veel voortuinen. Zoals jullie wellicht weten ben ik geen grote voorstander van die ‘bollencultuur’, wegens te kneuterig en te saai. Maar dit boek ‘goes beyond the globes’.

Een (heel) korte inleiding overloopt topiary doorheen de geschiedenis, zo leren we dat de Romeinen reeds cypressen en coniferen in vorm snoeiden. De middeleeuwse kruidentuinen waren afgeboord met buxushaagjes en de geometrische tuinen van Versailles vergden uiteraard veel vormsnoei. De ware explosie in vormsnoei kwam er pas met de victorianen, die hun gekwelde neurotische zielen konden botvieren op buxus, taxus en aanverwanten.

Een van de auteurs van dit boek, Chris Crowder, is ‘head gardener’ van Levens Hall, waar hij een topiary garden van 300 jaar oud superviseert. Het merendeel van de foto’s in dit boek komt uit deze fantastische tuin (park). Dat lijkt misschien een beperking, maar Levens Hall kent een dusdanige verscheidenheid van vormen en plantensoorten dat dit niet het geval is.

Vervolg zie volgende post.

read comments (0)

Het is medio oktober en ondanks de toch nog gunstige temperaturen is mijn vijver langzamerhand begonnen aan zijn jaarlijks “uitdoofscenario”. De diepgroene kleuren worden valer, bruiner en het is bijna ongelofelijk dat tegen de jaarwisseling alle sporen van plantengroei zullen weggewist zijn en alleen een wateroppervlak zal resten.

Over enkele weken zullen we alleen maar verdroogde sprieten en stengels overhouden, die we uiteraard zullen wegsnijden. De planten die toch groen blijven (bvb krabbescheer) laten zich traag, maar welgevallig naar de bodem zakken. Nog voor de winter de eerste maal kans zal krijgen om het wateroppervlak dicht te vriezen, hebben ze positie ingenomen op meer dan 30 cm diepte waar de temperatuur altijd positieve is. Maar later meer over waterplanten en hun onderhoud. Voorlopig ook nog geen foto’s van herfst- en wintertoestanden: de winter zal lang genoeg duren. Geniet maar even van het kleine vijvertje dat ik aangelegd heb om “zwangere” vissen te isoleren, in de hoop dat hun kuit niet massaal opgegeten wordt door andere vissen. Ik laat je hier ook nog even op je honger: als volgend jaar de temperaturen terug ons gemoed verblijden zullen we ons verder verdiepen in “the circle of life”.

Krijg je ondertussen kriebels om ook je spade in de grond te planten, dan mag je hier zeker niet tegen vechten. Neem echter eerst de volgende tips even in overweging.

• Zorg dat je vijver op een plaats ligt waar je frequent aanwezig bent. Je zal merken hoe ongelofelijk vlug er dan een band groeit tussen jou en het water (en visjes). Een band die zal zorgen dat het (weinige) onderhoudswerk tussen jou en het water een automatisme, zelfs een plezier zal worden. Naast je terras, of langs het pad dat van het huis naar de tuin loopt is ideaal.

• Een zonovergoten plaats is niet echt een probleem als je achteraf maar voldoende planten in je vijver toelaat. Onder of naast grotere bomen is af te raden: enerzijds is er risico dat wortels de vijverfolie zullen beschadigen, anderzijds zullen afgevallen bladeren je water te veel verontreinigen. Een net over je vijver kan dan helpen, maar niet erg esthetisch.

• De ideale vorm hangt af van je persoonlijke smaak. Ik zelf hou van eenvoudige vormen, die zo natuurlijk mogelijk overkomen. Overacting, waarbij je teveel effecten betracht, schaadt de illusie van natuurlijke rust. Ga naar de bibliotheek om fotoboeken, of surf wat op het internet om voldoende voorbeelden te kunnen evalueren. Om kristalhelder water te bekomen, zonder filter of additieven, moet je vijver minimaal 8000 liter water kunnen bevatten.

• Water vloeit altijd naar het laagste punt. Een vijver mag dus niet boven de tuinspiegel liggen, wil je het origineel karakter benadrukken. Een watervalletje is puur, een fonteintje vindt ik echter een tegennatuurlijk fantasietje.

• Er zal een pompje en een zuurstofblazertje nodig zijn om de waterkwaliteit optimaal te houden: zorg dus dat je op een eenvoudige, maar discrete manier elektriciteit in de buurt van je vijver kan brengen. Denk eraan dat de combinatie van water en elektriciteit een ongenadige moordmachine is, dus zorg dat je aftakt van een circuit met een degelijke verliesstroomschakelaar (type 30 mA zal een volledige bescherming bieden).

• De vijver zal af en toe moeten worden bijgevuld: stromend water in de buurt is geen noodzaak als je een tuinslang hebt, maar wie een gezonde vorm van luiheid heeft, voorziet best wel iets …

• De ideale vijver voor klassieke vijvervissen (dus geen koi’s) is 100 cm diep. In het najaar graven heeft het voordeel dat het grondwater minder “steekt”. Als je echter voldoende voorbereid bent, zodat je gestructureerd kan doorwerken, zal je echter in het voorjaar ook weinig hinder ondervinden. Tenzij je in een echt vochtig gebied woont …

Genoeg voor vandaag. In een volgend postje trommelen we enkele uit de kluiten gewassen vrienden op, om kruiwagens aarde te transporteren, en vijverfolie open te vouwen …

read comments (2)

De voorbije weken heb ik het gazon nog eens onder handen genomen:

- Met de verticuteerhark mos verwijderd en op die plaatsen gras gezaaid; door de relatief zachte temperaturen kan het zaad nog kiemen.

- Een kalkbehandeling voorkomt mos en maakt dat de meststoffen beter worden opgenomen. De kalk die ik gebruikte bevat magnesium, daardoor krijgt het gazon een mooie diepgroene kleur. Gebruik best kalk in korrelvorm, die kan je gelijkmatiger verspreiden en dan voorkom je dat je er na vijf minuten als een sneeuwman uitziet

- Een portie traag werkende organische meststof in oktober maakt dat je gazon de winter goed doorkomt. Vooral ‘traag werkend’ is hier belangrijk! Zo niet ben je misschien in december nog aan het maaien…

- Indien een paar dagen droog weer wordt voorspeld: paardenbloemen selectief behandelen.
Zoals reeds vroeger aangehaald, onze gazon hoeft geen smetteloos biljarttapijt te zijn; paardenbloemen moeten er echter uit. Ze verspreiden zich razendsnel en komen ook steeds terug doordat een paar geburen de strook gras voor hun haag langs de straatkant verwaarlozen en de paardenbloemen welig laten bloeien…

read comments (0)

Iedereen werkt mee aan een propere stad.
Samen met de vallende herfstbladeren verschijnen in sommige straten ook de bladkorven weer in het straatbeeld. Vanaf eind oktober kan je er de bladeren van straatbomen in kwijt, die rechtstreeks in je voortuin neerdwarrelen.

Wim Moerdijk (Groendienst): “Wie in een straat woont met grote straatbomen weet soms niet waarheen met al die bladeren. Vandaar dat de Groendienst samen met IVAGO sinds enkele jaren bladkorven ter beschikking stelt. Tussen eind oktober en begin januari worden er vierhonderd geplaatst, vooral in de randgemeenten. Dat gebeurt enkel op plaatsen met veel en grote straatbomen naast voortuinen. De bewoners werken enthousiast mee en verwijderen naast de bladeren uit hun voortuin ook vaak de bladeren van de straat. Helaas kunnen we er momenteel niet nog meer plaatsen. IVAGO, die de korven één keer per week leegmaakt, zit op het maximum van haar capaciteit.”
Bericht op de site van stad Gent.

Mooi initiatief, maar in onze straat worden geen bladkorven geplaatst; er staan nochtans al vrij grote platanen die flink wat bladafval geven. Dus hebben we vorige weekend zelf een bladkorf gemaakt. Erg moeilijk is dat niet, neem een rol Bekaert-draad en maak daar een cilinder van ongeveer één meter doorsnede mee. De einddraden vasthaken en naar binnen buigen zodat men zich niet kan bezeren aan de scherpe ijzerdraad en klaar is kees. De Bekaert-draad die wij gebruikten is ongeveer anderhalve meter hoog. Daar kan kunnen heel wat afgevallen bladeren in.

De korf hebben we uit het zicht, achter ons tuinhuis geplaatst. Daar kunnen de bladeren rustig teren en na een jaar of twee is de onderste laag omgezet in prima ‘potgrond’. Die kan worden gebruikt voor kamerplanten of als bodemverbeteraar in de borders.

read comments (3)

Gisteren was ik in de tuin aan het schoffelen- onkruid blijft maar groeien – en haalde een engerling naar boven, what else is new. De engerling was echter dood! De larve was wat verschrompeld en had een bruine kleur.
Oké één dode engerling maakt mijn herfst nog niet, maar even later kapte ik er nog één naar de oppervlakte. Dit exemplaar was (nog) niet dood, maar ook deze larve was aangetast door de nematoden (piepkleine aaltjes) die ik eind augustus over het gazon verspreidde.

Dus de engerlingenbestrijding (Hellingman Biocontrole) waar ik een paar blogjes geleden over berichtte helpt wellicht! Dat zou zeer goed nieuws zijn.
Volgend weekend ga ik op onderzoek in het gazon zelf.
Wordt vervolgd…

read comments (2)

Toen Antoon, de webeditor van “Tuin aanleggen” me vroeg om iets neer te pennen over mijn vijverervaring heb ik echt lang getwijfeld of ik er zou op ingaan. Geen valse bescheidenheid, ik weet één en ander over vijvers, maar ik durf mezelf helemaal geen specialist te noemen, laat staan dat ik een ‘freak’ ben.

Met vallen en opstaan, en altijd met bescheiden middelen heb ik met succes enkele vijvertjes aangelegd. Ik wil deze ervaringen zeker met jullie delen, maar onthoud: mijn tips zullen niet bestemd zijn voor de koi-fanaten, voor zij die ten koste van alles zo vlug mogelijk een “topvijver” willen hebben.

Ikzelf heb altijd 2 grote doelstellingen nagestreefd:
- kristalhelder water zonder gebruik van scheikundige additieven
- minimale vissterfte en spontane maximale voortplanting

Het is perfect mogelijk om op enkele maanden tijd een vijver te hebben die je de typische rust van klaterend water geeft, met kleurrijke vissen en veel groen. Hiervoor hoef je echt geen onmogelijke graafwerken te doen, complexe filtersystemen te installeren en diep in je portemonnee te tasten. Begrijp me niet verkeerd: ik heb niets tegen collega-vijveraars die het iets fanatieker aanpakken dan ikzelf, en meer professionele methodes toepassen. Het is allemaal een kwestie van keuzes. (“Kies en bemin je keuze” is nog steeds één van mijn lijfspreuken)

De komende weken neem ik je mee in
- de aanleg van de vijver (plaats, grondplan, materiaal, …)
- keuze van vissen
- voeding van vissen
- onderhoud van de vijver, ziektebestrijding
- vijverplanten
- …
- (forum voor al jouw vragen)

Tot slot nog een filosofische beschouwing :
(vooraf mijn excuses als ik de wetenschap te veel geweld aan doe, maar een goed verstaander begrijpt zeker waar ik naartoe wil …)
Vandaag zijn we “homo sapiens”, maar ooit waren we eencelligen, daarna leefden we in het water, en pas het laatste deel van onze evolutie kwamen we aan land om te worden wat we vandaag zijn. Het overgrote deel van ons DNA bestaat uit materiaal dat ons herinnert aan onze “waterperiode”.
Aan de rand van een vijvertje, met een blik op de visjes, komen er ongewild in onze hersenen morfinederivaten (endorfines) vrij, die aan de basis liggen van een typisch zalig en rustgevend gevoel. Denk daar maar eens over na…

Tot binnenkort, met mijn ervaringen bij de aanleg van een eenvoudige vijver.
Dirck Bogaert

read comments (2)

De voorbije twee jaar heb ik niet alleen over het ontwerp en het aanplanten van onze eigen tuin gehad, maar ook over specifieke planten, vogels, vlinders, milieu, tuinboeken, tuingereedschap, snoeien enz.

In ‘Tuin Aanleggen’ is de vijver nog niet aan bod gekomen om de eenvoudige reden dat ik er geen heb en er ook weinig kan over vertellen. Om vijvers ook hier te belichten ga ik een beroep doen op onze vroegere gebuur en vriend Dirck Bogaert. Hij zal het hier geregeld hebben over het ontwerp en de aanleg van de vijver, het onderhoud, keuze van vissen, enz. Hij heeft naar mijn bescheiden mening een paar heel mooie vijvers aangelegd die er goed uitzien èn geïntegreerd zijn in het tuinontwerp.

Wellicht wordt dit ook voor mij een ontdekkingsreis. Mijn echtgenote Hilde wil ook een vijver in onze tuin integreren, maar ik heb de boot altijd af gehouden (pun intended) wegens nu geen tijd, geen kennis… Wie weet komt het er toch nog van;-)

De eerste post van Dirck volgt binnen een paar dagen.

read comments (0)

Vorige herfst was ons gazon erg aangetast door engerlingen, de larven van de junikever. Die smerige beestjes vreten de wortels van het gras op, waardoor het gazon verzwakt en op de ergst aangetaste plaatsen het gras zelfs afsterft. Merels op hun beurt herkennen die plekken en ‘ploegen’ die om op zoek naar lekkere beestjes.

Enfin na veel werk: harken, effenen en opnieuw inzaaien ziet het grasperk er weer oké uit, maar ik wou toch van die engerlingen af. Een drastische methode is gif strooien, maar dat zou schadelijk zijn voor de vogels in onze tuin; dus dat is geen optie.
Na een speurtocht op het internet vond ik een milieuvriendelijk bestrijdingsmiddel bij de firma Hellingman.

Het gaat om kleine aaltjes, nematoden, die men met een gieter over het gazon euh, uitgiet. Ik bestelde een dosis voor 500 vierkante meter (250 miljoen nematoden!), dan kon ik meteen ook de borders behandelen. De aaltjes werden met de post opgestuurd, keurig verpakt in noppenfolie met een ‘icepack’ zodat de beestjes koel bleven. De dosis kan men immers een twee weken in de koelkast bewaren. Mijn huisgenoten waren een beetje wantrouwig over het feit dat er 250 miljoen ‘wormen’ in de ijskast zaten

Vorig weekend ben ik met de gieter in de weer geweest. Nadien het gras en de bordes goed nat gehouden want de beestje gedijen best in een vochtige omgeving. Hellingman beschrijft het als volgt:
Nadat de nematoden zijn uitgezet, gaan ze actief op zoek naar keverlarven die aanwezig zijn in de wortelzone. De nematoden dringen deze larven door natuurlijke lichaamsopeningen of rechtstreeks via de lichaamswand binnen. Eens in de larve binnengedrongen komen bacteriën vrij die in symbiose leven met de nematoden. Deze bacteriën zetten gastheerweefsel om in producten die makkelijk door de nematoden op te nemen zijn. De nematoden vermenigvuldigen zich in de engerling en wanneer die ontbindt, verspreidt zich een nieuwe generatie nuttige nematoden die op zoek gaan naar nieuwe engerlingen. Geïnfecteerde keverlarven of engerlingen verkleuren van wit-beige naar rood-bruin en het insect verslijmt waardoor het vaak moeilijk terug te vinden is. De eerste engerlingen kunnen na twee tot vier dagen reeds gedood worden.
Voor een goede werking is het belangrijk dat de vochtigheid van de bodem hoog is en dat de bodemtemperatuur niet daalt onder de 12°C gedurende vier weken na de behandeling.

Mijn goede gebuur Koen had meteen dezelfde dosis meebesteld, zodat we het probleem gezamenlijk kunnen aanpakken. Ik ben echt benieuwd of het zal werken. Goedkoop is het niet: de dosis die ik bestelde (voor 500 m2) kost verzendingskosten inclusief 103 euro. We zullen volgend jaar begin juni weten of de aaltjes hun werk hebben gedaan. I’ll keep you posted!

read comments (7)

Vorig jaar schreef ik over mulching met cacaodoppen. Die strooide ik tussen lavendelstruikjes en de haag. Het is immers bijzonder vervelend om tussen die lavendelstruikjes te moeten wieden, je kunt bijna niet aan het onkruid en al gauw zijn je handen geschaafd door de scherpe takjes.

Mulching met cacaodoppen is zeer doeltreffend, als de laag dik genoeg is blijft het meeste onkruid weg. Ik zeg wel het meeste, want een heel hardnekkig onkruid is de knollathyrus, die blijft de kop opsteken. Het is een klimplantje dat zich in de haag vasthecht en zich tussen de lavendel nestelt. We hebben er wel minder last van dan vorig jaar.

Op het post van vorige jaar kreeg ik nog een (late) interessante reactie:

Ik weet niet of je je probleem al hebt opgelost (oude post) maar ik heb in een brochure van Velt (dacht ik) gelezen dan karton hiervoor zou helpen. Leg een stuk dik karton op de plaats van het hardnekkig onkruid en hierboven een dikke laag mulch, hierdoor kan de plant niet aan de oppervlakte komen en hij sterft af wegens voedsel tekort. Eventueel herhalen moest het er toch doorkomen.? Gebruik wel ongeschilderd karton (niet goed voor de bodem anders)

read comments (0)

Het is een tijdje geleden sinds het vorige bericht, maar de vakantie en een carrièrewissel zitten daar voor iets tussen. We zijn er echter weer helemaal klaar voor.

Het is tijd om eens een paar projecten van vorig jaar te evalueren.

Vorige jaar kocht ik een gasbrander om het onkruid op verharde oppervlakken te verdelgen. Dit systeem wordt op grote schaal gebruikt door professionals naar het schijnt. Wel, het werkt NIET! Ik ben verschillende keren, viermaal, (met een paar weken tussen) het onkruid te lijf gegaan met de brander, maar het onkruid komt alsmaar terug. De grassprietjes of blaadjes verwelken wel, maar blijkbaar zitten de wortels tussen de klinkers dusdanig diep, dat die niet afsterven. Het onkruid, gras, paardenbloemen en nog wat spul waarvan ik de naam niet ken, komt na een paar weken terug te voorschijn.
Uitrekken is geen optie, het is dus met pijn in het hart dat ik, zeer lokaal, toch onkruidverdelger moet gebruiken.
Dus laat ik duidelijk zijn: de propaan gasbranders ‘met ergonomische steel’ die in tuincentra te koop zijn werken NIET!

De gasbrander is wel uitermate geschikt om de barbeque aan te steken!
Volgende keer bekijken we nog een methode om onkruid te bestrijden.

read comments (0)